ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ι - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ (2004-2007)
- Επιστημονικός υπεύθυνος: Βάλτερ Πούχνερ, καθηγητής
- Επιστημονική επιτροπή: Χρυσόθεμις Σταματοπούλου-Βασιλάκου, αναπληρώτρια καθηγήτρια, Γιώργος Πεφάνης, επίκουρος καθηγητής.
- Ερευνητική ομάδα: Ελένη Γουλή, Ίλια Λακίδου, Ειρήνη Μουντράκη, Ντίνα Σταματογιαννάκη, θεατρολόγοι, απόφοιτοι του Π.Μ.Σ., υποψήφιοι διδάκτορες.
Το ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Έρευνα και σύνταξη βιβλιογραφίας της Ελληνικής Θεατρολογίας 1900-2005: Πηγές και επιστημονικές μελέτες» είχε στόχο τον εντοπισμό, την καταγραφή, συγκέντρωση και αξιολόγηση όλων των επιστημονικών πηγών, βιβλίων, μελετών, άρθρων και μελετημάτων στην ελληνική γλώσσα με αντικείμενο το νεοελληνικό και το παγκόσμιο θέατρο. Επίσης την καταγραφή αδημοσίευτων διδακτορικών διατριβών που έχουν κατατεθεί σε τμήματα Θεατρικών Σπουδών, Καλών Τεχνών και Φιλολογίας σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, υπό την προϋπόθεση ότι μελετούν αντικείμενα της ελληνικής θεατρολογίας. Περιλαμβάνει επίσης βιβλιογραφίες και αφιερώματα περιοδικών. Η έρευνα επεκτείνεται, πέραν της ελληνικής και σε ξένη βιβλιογραφία, όταν αυτή εξετάζει θέματα ελληνικού θεατρολογικού ενδιαφέροντος, ενώ έχουν αποκλειστεί δημοσιεύματα στον ημερήσιο τύπο, σε θεατρικά προγράμματα, καθώς και άρθρα εκλαϊκευτικού χαρακτήρα σε μη επιστημονικά περιοδικά.
Λόγω της μεγάλης έκτασης του προς βιβλιογράφηση υλικού, η βιβλιογραφία χωρίστηκε σε πέντε ενότητες που περιλαμβάνουν:
α) Γενική νεοελληνική θεατρική ιστορία και βιβλιογραφία, β) Χρονολογική κατάταξη του νεοελληνικού θεάτρου, γ) Θεματολογική κατάταξη, δ) Γενική ιστορία του ξένου θεάτρου και βιβλιογραφία (σε ελληνική γλώσσα) και ε) Μελέτες για το ξένο θέατρο.
Όσον αφορά στη μορφή των λημμάτων, επιλέχθηκε το διεθνές βιβλιογραφικό πρότυπο ISO 690 (International Organization for Standardization, International Standards 690: documentation, bibliographic references, form and structure, 2nd ed. 1987) ως η πιο σύγχρονη μορφή βιβλιογραφικής περιγραφής.
Όσον αφορά στη βάση δεδομένων αυτή δημιουργήθηκε σε ηλεκτρονικό περιβάλλον Microsoft Access. Το κάθε λήμμα περιλαμβάνει τα ακόλουθα πεδία περιγραφής: Θεματική κατηγορία – Θεματικές κατηγορίες, Ημερομηνία έκδοσης – δημοσίευσης, Είδος δημοσίευσης (αυτοτελής έκδοση, άρθρο σε περιοδικό, άρθρο σε συλλογικό τόμο), Συγγραφέας, Επιμελητής, Μεταφραστής, Τίτλος – υπότιτλος, Στοιχεία έκδοσης – δημοσίευσης, Κρίσεις, Παρατηρήσεις, Ονοματεπώνυμο ερευνητή, Κατηγορία κειμένου (μελέτη – δοκίμιο – μαρτυρία)
Από την έρευνα προέκυψε καταγραφή 753 αυτοτελών εκδόσεων, αποδελτιώθηκαν 531 σύμμεικτοι τόμοι που απέφεραν 3.622 νέες εγγραφές. Ακολούθησε η αποδελτίωση 255 τίτλων περιοδικών, που απέφερε 7.267 νέες εγγραφές. Τελικό αποτέλεσμα: Το σύνολο της βάσης δεδομένων συγκροτείται σήμερα από 11.642 εγγραφές. Μέρος του συγκεντρωθέντος βιβλιογραφικού υλικού έχει ήδη δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά.
Τα προβλήματα που αντιμετώπισε η ερευνητική ομάδα προέκυψαν αφενός από τις συνθήκες που διέπουν τη λειτουργία των ελληνικών βιβλιοθηκών και αφ’ ετέρου από μεθοδολογικά προβλήματα που προέκυψαν από την ίδια τη φύση του βιβλιογραφούμενου αντικειμένου και την ανάγκη επιστημονικής κατηγοριοποίησής του.
Η ανωτέρω βιβλιογραφία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο γνώσης και έρευνας τόσο για τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, όσο και για τους επιστήμονες θεατρολόγους, νέους και παλαιότερους, υποψήφιους διδάκτορες και νεοελληνιστές αλλά και για κάθε ενδιαφερόμενο, λόγω έλλειψης γενικών και ειδικών βιβλιογραφιών στη χώρα μας. Η ιδιαίτερη αξία της έγκειται στο γεγονός ότι συγκεντρώνονται για πρώτη φορά άρθρα και μελετήματα που αριθμούν συνολικά τα 10.889 λήμματα από ένα πολύ μεγάλο αριθμό περιοδικών και σύμμεικτων τόμων (786 τον αριθμό) τα οποία δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν ούτε στις υπάρχουσες βιβλιογραφίες, ούτε στους αυτοματοποιημένους καταλόγους των βιβλιοθηκών στο διαδίκτυο (βλ. Ζέφυρος, κλπ.), όπου περιλαμβάνονται μόνο αυτοτελείς εκδόσεις.
Η έρευνα συνεχίζεται και επεκτείνεται έως το 2016 (για τις αυτοτελείς εκδόσεις και ειδικές κατηγορίες της βιβλιογραφίας) συνιστώντας ένα διαρκές έργο του εργαστηρίου.
Απώτερος στόχος είναι η ένταξη του συνόλου του βιβλιογραφικού υλικού σε μία on-line βάση δεδομένων διαθέσιμη σε κάθε ερευνητή και ερευνήτρια.
